vandeStreek op vaten

Als je het proeflokaal van vandeStreek in Utrecht binnenloopt, zie je links bij de bar een kleine stellage met vaten staan. Achter in de brouwerij staan nog meer vaten. Dat waren er in 2017 zo’n 100 stuks, maar dat was wat veel. Er staan er echter nog meer dan genoeg om mooie bieren op vat te lageren. Of, zoals het heet in mooi Engels, voor de barrel aging. Elke herfst worden de bieren van vat gehaald en voor de liefhebbers ingeblikt. Maar welk bier gaat nu op wat voor vat? Welke smaken passen bij elkaar? Hoeveel bier gaat er eigenlijk in zo’n vat? De barrel masters van de brouwerij leggen het uit.

Ronald trekt een blik Weizen Doppelbock open, gelagerd op Islay vaten. De rokerige turf van de Islay whisky wordt hier gekoppeld aan de zoete moutigheid van de doppelbock. “Dit is dus afwijkend van wat we normaal gesproken doen,” zegt Sander. “De meeste bieren leggen we op vaten waarbij we weten dat de smaken elkaar ondersteunen. Bij dit bier is het contrasterend, en dat werkt goed. Dit bier legt eigenlijk gelijk uit waarom we bieren barrel agen: om ervan te leren en smaken te ontdekken. Het is onze hobby binnen de hobby.”

Ondersteuning
De meeste bieren die op vat gaan, krijgen dus een ondersteunende smaak mee. En de meeste van bieren zijn stouts. “We brouwen voor de koude winterdagen elk jaar wel een double mash Imperial Stouts, zoals de Risky Business” vertelt Ronald. “Dat bier is erg geschikt om te barrel agen. Een stout draagt namelijk heel goed een andere smaak; het gaat dus goed op bijvoorbeeld rum-, whisky- of cognacvaten. Waar we echt fan van zijn, is een stout gecombineerd met de zoetheid van Bourbon vaten.”

“We kiezen de bier- en barrelcombinaties dus op smaak,” gaat Sander verder, “maar we wisselen wel elk jaar af. De Barrel Hazard bijvoorbeeld is een stout die op bourbon vaten heeft gelegen. De Barrel Wave heeft op bourbon én whisky vaten gelegen. Die combinatie geeft weer andere tonen. En zelfs binnen de bourbon- of whiskystijl kunnen we nog gaan spelen,” lacht Sander. “Een barrel waar wheat bourbon van Weller in heeft gezeten geeft weer een andere smaak dan een vat Jack Daniels of Heaven Hill.”

Leren
“We willen hier echt van leren,” legt Ronald uit. “Besef dat we in de brouwerij alles onder controle hebben. Elk bier wordt getest en geproefd en we weten inmiddels welke smaak er uit de ketel komt als we het recept schrijven. Barrel aging heeft een mate van onzekerheid in zich. Je weet pas wat het vat met het bier heeft gedaan als je het na een paar maanden proeft. Dat maakt het spannend en leerzaam. Inmiddels zijn we zover dat we ook hier wel weten wat we doen. Noem een barrel, en ik noem een bierstijl wat erbij past.”

Stouts gaan dus goed op whisky- en bourbonvaten, ook op die Islay vaten die een turf- en rooksmaak geven. “Maar ook op Speysidevaten,” zegt Sander, “dat maakt de stout heel smooth. En een rumvat is bijvoorbeeld heel mooi voor een spicy red ale. Wat ook heel mooi is geworden is de Ceaux Cane op Cognacvaten.” Om het te bewijzen schenkt hij het bier in. De verwarmende en friszure appelsmaak van de cognac combineert inderdaad heel mooi bij de lichte rokerigheid en lichte peperigheid.

vandeStreek heeft dus verschillende soorten barrels staan in de brouwerij. “We willen naar 50 barrels,” zegt Ronald, “dat is genoeg voor 3 á 4 barrel aged bieren voor het seizoen. In één vat gaat namelijk 2 hectoliter, dus 50 barrels is goed voor 100 hectoliter bier. Dat is genoeg voor het seizoen.” Het zijn toch zo’n 30.000 blikken bier voor de liefhebber van zware bieren met vatgelagerde smaken. Genoeg om een tweede blik van je favoriete bier te drinken.