Is donker bier altijd zwaar?

Is licht bier altijd laag in alcohol en donker bier altijd hoog in alcohol?

Op een gegeven moment is in het collectief geheugen de gedachte ontstaan dat licht gekleurde bieren licht in alcohol zijn, en donker gekleurde bieren zwaar in alcohol. Het klinkt logisch: licht is licht en donker is zwaar. Toch is het totale onzin. Kleur en alcoholgehalte hebben niets met elkaar te maken. Kijk maar naar een zwaar blond of een tripel: licht van kleur, maar je klokt ze niet zomaar weg.

Donker bier is dus ook niet automatisch zwaar. Neem bijvoorbeeld onze Blackbock. Een pikzwarte bock/porter maar toch met een schappelijk alcoholpercentage van 6%. Dus vrij laag in alcohol maar wel knalvol met smaak. En die smaak heeft wel met de kleur te maken: want die komen allebei van de mout af.

Hoe wordt mout gebruikt om kleur en smaak aan bier te geven?

Mout is dus een belangrijke smaak- en kleurmaker, en dat heeft te maken met het drogen van de mout. Het gekke is: eerst wordt de mout vochtig gemaakt, om de graankorrels te laten ontkiemen. Voordat dat kiemen echter doorzet, wordt het kiemproces gestopt en wordt de mout gedroogd. Dit proces wordt eesten genoemd. Daarna heeft de mouter de keus om de mout nog wat langer te drogen, op (steeds) hogere temperaturen. Daarmee kan de mout karamelliseren, en zelfs koffie- of chocoladetonen krijgen

Wat zijn de verschillende soorten mout en hoe beïnvloeden ze bier?

Een brouwer kiest voor zijn bieren mouten van verschillende granen, maar ook van verschillende kleurtonen. Pilsener wordt met name met hele lichte mout gebrouwen. Onze Zonnesteek, ook een lager, wordt met deels gekaramelliseerde mout gebrouwen en stouts met deels donkere chocolademout. Er zijn ook mouters die het mout met een vuurtje van berken- of eikenhout laten eesten en de rook in het graan laten trekken: daarmee krijg je dus rookmout. En die rook proef je weer terug in je bier. Turf 'n Surf is gebrouwen met gerookte mout. 

Wat is het verschil tussen stout en porter?

Dat licht bier licht gekleurd is zo in ons collectief geheugen is opgeslagen, komt eigenlijk door de uitvinding van pils. Pas toen kwam licht gekleurd bier in zwang. Tot in de 18e eeuw was bier donker: doordat er dus gebrande mouten werden gebruikt. Met name in Engeland werden er donkere bieren gebrouwen: porters en stouts. Waarbij het verhaal gaat dat een stout een zwaardere variant was van de porter: de stout porter. En zwaarder was rond de 5%. Een porter was dus nog lichter. Dat moest ook wel, want het was de dorstlesser voor de havenarbeiders die alle pakketten moesten versjouwen.

Hoe worden zwaardere varianten van stouts en porters gemaakt?

Inmiddels gaan de alcoholpercentages van stouts én porters alle kanten op. Een porter is vaak niet meer veel lichter dan een stout, sowieso in kleur niet. Die donkere bieren bewaren namelijk beter dan lichte bieren, zeker als ze wat zwaarder in alcohol zijn. Die bieren die een zwaardere variant zijn van een bepaalde bierstijl, worden tegenwoordig double of imperial genoemd. Dus een zwaardere IPA wordt een Double IPA of Imperial IPA, en een zwaardere stout een Imperial Stout.

Waarom heet het Imperial Stout?

Dat keizerlijke (wat dat is waar imperial vandaan komt in dit geval), komt van het Russische hof af. Er was ooit een heerser (tsar) van ‘the Russische Empire’ die de Engelse Stouts erg kon waarderen, maar hij had ze liever wat zwaarder. Zo gevraagd, zo gebrouwen, en zo werden er Russian Imperial Stouts gemaakt en verscheept naar Sint Petersburg en naar wat nu de Baltische staten zijn. En daarmee weet je ook waarom er bepaalde zwaardere porters Baltic porters worden genoemd.

Hoe worden bieren op vaten gerijpt?

Inmiddels zijn er nog zwaardere varianten van de stouts en porters gemaakt door ze op vaten te laten rijpen waar sterke drank in heeft gezeten. De chocolade- en koffietonen van stouts gaan bijvoorbeeld goed samen met de geur en smaak van de whisky, bourbon of rum van de vaten waarin ze rijpen. Zo heeft een brouwer nog meer keus om met de smaak van een bier te spelen. En niet alleen bij stouts, maar het werkt ook goed bij quadrupels, barley wines en zelfs sours. In onze Barrel Collab Series vind je bijvoorbeeld zes hele verschillende bierstijlen die we hebben gerijpt op de meest unieke vaten.

Is donker bier altijd zwaar in alcohol?

Veel donker bier is dus wel degelijk zwaar, maar dit is zeker niet altijd het geval. De donkere mout geeft zelf al genoeg smaak af aan het bier om het licht in alcohol te houden. Kijk maar naar stouts, porters, black IPA's en bijvoorbeeld Blackbock. Dat zijn donkere bieren die je ook nog eens alcoholvrij kan maken. Licht en donker tegelijk!

Donker non alcoholic bier

Om dit hele verhaal extra kracht bij te zetten, duiken we zelfs in de extremen van bierbrouwen! Jaarlijks experimenteren wij met unieke, non-alcoholische specials. De eerste donkere non alcoholic die we brouwden was ook nog eens de eerste non-alcoholische bock ter wereld: 'Bock jij of Bock ik'. Vervolgens introduceerden we 'Pony Play', een non-alcoholische stout. Tegenwoordig brouwen we regelmatig nieuwe batches van 'Hard Pour', een stout gevuld met stikstof en natuurlijk non alcoholic. Zorg dat je ons non-alcoholische assortiment in de gaten houdt, want er stromen voortdurend nieuwe en verrassende bieren uit onze tanks die je zeker niet wilt missen!

Meer weten over het brouwproces? Lees hier verder.